Cấp đông là gì tưởng chừng như là một câu hỏi không khó nhưng vẫn còn không ít người thắc mắc. Vậy cấp đông là gì? Có mấy loại cấp đông? Cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết dưới đây.
Mục lục
- I. Cấp đông là gì?
- II. Phân loại, cấu tạo và điểm nổi bật và ứng dụng của các phương pháp cấp đông
- 1. Hệ thống cấp đông gió (Air Blast Freezer)
- 2. Tủ cấp đông tiếp xúc
- 3. Dây chuyền cấp đông
- 3.1. Hệ thống cấp đông IQF
- 3.2. Băng chuyền dạng phằng:
- 3.3. Băng chuyền dạng xoắn:
- 3.4. Băng chuyền dạng lưới:
- 3.5. IQF siêu tốc:
- 3.6. Hệ thống cấp đông nhúng lỏng Nito N2
I. Cấp đông là gì?
Cấp đông là gì? Thực tế thì đây là một cách thông dụng thường được dùng để giữ sự tươi ngon cho các loại sản phẩm như thực phẩm, rau củ quả, thịt, hải sản,…Để làm được điều này, người ta sẽ giảm nhiệt độ của thực phẩm xuống đến nhiệt độ đông lạnh trong thời gian ngắn sau đó mới đưa vào kho lạnh để bảo quản.
So với việc bảo quản chỉ dùng kho lạnh, việc cấp đông đưa thực phẩm vào tình trạng đông lạnh trong thời gian ngắn nên giữ được chất lượng sản phẩm ở mức tốt nhất.
Ngoài ra, việc cấp đông thường được sử dụng trong trường hợp cần giữ thực phẩm có hạn sử dụng ngắn, dễ bị hỏng. Nếu chỉ đưa vào kho lạnh bảo quản theo cách thông thường, thực phẩm sẽ bị hư hỏng do không được làm lạnh kịp thời. Như vậy, đến đây hẳn chúng ta đã hiệu thực sự cấp đông là gì.
II. Phân loại, cấu tạo và điểm nổi bật và ứng dụng của các phương pháp cấp đông
Để hiểu rõ hơn cấp đông là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu cụ thể hơn về phân loại, cấu tạo, điểm nổi bật và ứng dụng của các phương pháp cấp đông.
1. Hệ thống cấp đông gió (Air Blast Freezer)
Hầm cấp đông gió: Hầm cấp đông gió thường được sử dụng để trong lĩnh vực chế biến hải sản và các thực phẩm được cần cho công nghiệp chế biến. Việc cấp đông sản phẩm sẽ được thực hiện theo cách sử dụng gió lạnh cưỡng bức. Dàn lạnh sẽ tạo một luồng không khí có nhiệt độ thấp, sau đó luồng khí sẽ được hệ thống quạt gió đẩy đi tất cả các khu vực trong kho để cấp đông sản phẩm. Nếu đã từng tìm hiểu về cấp đông là gì, chắc chắn bạn đã nghe đến phương pháp cấp đông này.
Tủ cấp đông gió: Tủ cấp đông gió được sử dụng chủ yếu để bảo quản các sản phẩm đông rời và có khối lượng ít. nên phù hợp với các xí nghiệp trung bình và nhỏ. Tủ cấp đông gió sử dụng phương pháp cấp bông bằng gió lạnh cưỡng bức tương tự với kho lạnh cấp đông gió. Về cơ bản, thiết kế kho lạnh cấp đông gió và tủ cấp đông gió có nhiều điểm tương tự. Các bộ phận chính bao gồm các dàn lạnh, quạt gió và rất nhiều khay chứa. Thực phẩm sẽ được xếp lên khay và chịu tác động luồng gió lạnh tới -35 độ C.
2. Tủ cấp đông tiếp xúc
Khác với phương pháp cấp đông gió phù hợp cấp đông các sản phẩm nhỏ, tách rời, tủ cấp đông tiếp xúc thường được sử dụng cho các mặt hàng dạng block. Khối lượng trung bình của block khoảng 2kg
Nguyên lý cấp đông:
Sản phẩm được đặt trong các khay nhôm có nắp đậy và được xếp trên các tấm trao đổi nhiệt của tủ đông tiếp xúc. Quá trình trao đổi nhiệt xảy ra trực tiếp từ sản phẩm qua khay đến các tấm trao đổi nhiệt.
Nhờ hệ thống xy-lanh thuỷ lực ta có thể điều chỉnh để các tấm trao đổi nhiệt tiếp xúc tốt với hai mặt của sản phẩm. Việc truyền nhiệt tiếp xúc đồng thời xảy ra ở cả hai bề mặt khay nên thời gian cấp đông ngắn.
Điểm nổi bật
Thiết kế và chế tạo tiêu theo chuẩn HACCP/FDA.
Cấp đông nhanh, hiệu quả, đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Hệ thống xi-lanh thuỷ lực nâng hạ các tấm trao đổi nhiệt chất lượng cao. Đảm bảo việc vào ra hàng dễ dàng cũng như việc tiếp xúc đồng đều giữa các tấm trao đổi nhiệt và các khay cấp đông.
Các tấm trao đổi nhiệt bằng nhôm chuyên dùng trong công nghệ chế biến thực phẩm.
Vận hành, vệ sinh cũng như bảo trì bảo dưỡng rất dễ dàng, đơn giản.
Sử dụng gas R404 an toàn.
3. Dây chuyền cấp đông
3.1. Hệ thống cấp đông IQF
Hệ thống cấp đông IQF là hệ thống cấp đông siêu tốc cho các sản phẩm rời. Băng chuyền sử dụng cấp đông liên tục cho các sản phẩm trong ngành chế biến thủy sản và thực phẩm. Công suất cấp đông 250kg/h; 350kg/h; 500kg/h và tùy theo yêu cầu của khách hàng.
Cấu tạo:
- Sử dụng máy nén của các nhà sản xuất hàng đầu trên thế giới. Môi chất lạnh: R 404 hoặc R502…
- Băng tải làm từ thép không rỉ dạng tấm phẳng giữ nguyên bề ngoài thực phẩm khi cấp đông
- Tiết kiệm nước nhờ hệ thống vệ sinh và rửa belt có tái tuần hoàn nước.
- Vỏ thiết bị làm từ tấm cách nhiệt PU chất lượng cao, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Tốc độ băng chuyền có thể điều chỉnh.
- Điều khiển qua bàn phím và màn hình tinh thể lỏng LCD.
Nguyên lý hoạt động:
Trong buồng IQF, sản phẩm được di chuyển trên băng tải dạng tấm phẳng bằng vật liệu thép không rỉ. Hàng ngàn tia và màn khí lạnh với tốc độ cực cao thổi trực tiếp và liên tục lên mặt trên của sản phẩm và mặt dưới của băng tải, cùng với hệ số dẫn nhiệt cao của loại băng tải sử dụng, đã làm lạnh nhanh sản phẩm bằng hai phương pháp là trao đổi nhiệt đối lưu và tiếp xúc.
Do sự trao đổi nhiệt diễn ra đồng thời trên tất cả bề mặt sản phẩm, nên quá trình cấp đông diễn ra nhanh và hiệu quả hơn IQF belt tấm phẳng truyền thống.
Điểm nổi bật
- Quá trình cấp đông diễn ra nhanh và hiệu quả hơn IQF belt tấm phẳng truyền thống.
- Sản phẩm dễ tách sau khi cấp đông.
- Băng tải thép không rỉ dạng tấm phẳng giữ nguyên bề ngoài thực phẩm khi cấp đông.
- Đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm theo HACCP/FDA.
- Tiết kiệm nước nhờ hệ thống vệ sinh và rửa belt có tái tuần hoàn nước.
- Vỏ thiết bị làm từ tấm cách nhiệt PU chất lượng cao, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Tốc độ băng chuyền có thể điều chỉnh.
- Điều khiển qua bàn phím và màn hình tinh thể lỏng LCD.
- Hao hụt trọng lượng của sản phẩm thấp.
3.2. Băng chuyền dạng phằng:
Dạng băng truyền thẳng, sản phẩm ra và vào ở hai đầu. Thiết kế đơn giản, dễ lắp đặt sửa chữa, bảo trì nhưng tốn nhiều diện tích. Tốc độ băng tải cấp đông nhanh
Băng chuyền sử dụng cấp đông liên tục cho các sản phẩm trong ngành chế biến thủy sản và thực phẩm. Công suất cấp đông 250kg/h; 350kg/h; 500kg/h và tùy theo yêu cầu của khách hàng. Sử dụng máy nén của các nhà sản xuất hàng đầu trên thế giới. Môi chất lạnh: R 404 hoặc R502….
Điểm nổi bật
Thiết kế theo tiêu chuẩn vệ sinh HACCP/FDA
Bảo đảm công suất cấp đông thực tế đúng công suất thiết kế.
Thích hợp cho việc cấp đông nhiều loại sản phẩm có kích cỡ khác nhau.
Tỷ lệ hao hụt thấp do tốc độ gió và hệ thống trao đổi nhiệt được tính toán tối ưu.
Tỷ lệ bám dính thấp nhờ có kết cấu băng chuyền phù hợp.
Diện tích lắp đặt nhỏ cho một công suất cấp đông lý tưởng.
Thuận tiện trong sử dụng, vận hành và bảo trì bảo dưỡng.
3.3. Băng chuyền dạng xoắn:
Cấu tạo: Băng tải được bố trí hình xoắn ốc nên nhỏ gọn, tiết kiệm diện tích nhưng đồng thời cũng gây khó khăn trong quá trình bảo dưỡng sửa chữa. Thiết kế cố thể loại bỏ sức căng băng tải. Bộ băng tải dạng xoắn lò xo từ dưới lên trên. Buồng cấp đông nhỏ gọn, tổn thất nhiệt ít nhưng đòi hỏi chế tạo, vận hành và sửa chữa khá phức tạp. Công suất chuẩn: 500kg/h, 750kg/h, 1000kg/h, 1500kg/h, 2000kg/h. Tuy nhiên băng chuyền loại này có chi phí đầu tư cao.
Ưu điểm của băng chuyển dạng xoắn
– Thiết kế nhỏ gọn tiết kiệm được diện tích nhà xưởng, dễ dàng bố trí và lắp đặt.
– Đảm bảo điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn HACCP/ FDA.
– Đảm bảo cấp đông theo đúng công suất thiết kế.
– Thích hợp cho việc cấp đông nhiều loại sản phẩm.
– Tỷ lệ hao hụt thấp.
– Băng chuyền bằng thép không gỉ, tốc độ có thể điều chỉnh vô cấp tùy thuộc vào chủng loại và kích thước sản phẩm.
– Vỏ thiết bị được lắp ghép từ các tấm panel cách nhiệt PU, hai mặt panel được bọc bằng tole color-bond hoặc thép không gỉ.
– Điều khiển bằng PLC và màn hình giao tiếp rất thuận tiện cho việc vận hành và điều chỉnh. Thiết bị điều khiển có thể kết nối với hệ thống giám sát và điều khiển trung tâm.
3.4. Băng chuyền dạng lưới:
Thiết kế đặc biệt dành cho các loại sản phẩm rau , củ , quả … Hiệu suất truyền nhiệt tốt. Dễ dàng vệ sinh. Là loại băng tải có bề mặt lưới bằng inox 304 nhằm đáp ứng đặc thù và những tiêu chuẩn sản xuất khắt khe của các doanh nghiệp kinh doanh chế biến thực phẩm bánh kẹo, sấy thực phẩm, thủy sản đông lạnh. Ứng dụng chủ yếu trong ngành thực phẩm đông lạnh.
Cấu tạo:
- Gồm hệ thống lưới inox được cấu tạo từ khung và lưới băng tải, tất cả đều được sản xuất từ chất liệu thép không gỉ.
- Hệ thống xích đỡ lưới inox được chế tạo từ những vật liệu có khả năng chống mài mòn cao, giúp đảm bảo tuổi thọ tối đa khi sử dụng.
- Động cơ và hệ thống vòng bi được che chắn cẩn thận đảm bảo an toàn trong sản xuất.
- Lưới băng chuyền được lắp thêm 2 xịch chịu lực ở 2 bên giúp chống ăn mòn tối đa.
- Ngoài ra còn có ty tăng cứng làm từ vật liệu inox, nhiệm vụ của ty tăng này là giúp bề mặt của lưới khoogn bị võng xuống, gây rách băng tải, giúp cho băng tải hoạt động lâu dài và ổn định.
- Tùy theo yêu cầu của từng khách hàng, lưới băng chuyền sẽ được sản xuất với một hay nhiều tầng lưới inox, giúp làm tăng diện tích chứa nguyên liệu, giảm diện tích của nhà xưởng.
Điểm nổi bật của băng chuyền dạng lưới:
- Có khả năng chịu được môi trường có nhiệt độ cao lên đến 2000 độ C
- Xích đỡ của lưới băng chuyền được làm từ những vật liệu có khả năng chống mài mòn cao, giúp tăng tuổi thọ tối đa cho băng tải
- Lưới băng chuyền có khả năng chịu dầu mỡ, chống dính thực phẩm và chống ăn mòn tốt
- Trong lượng của lưới băng chuyền khá nhẹ, giúp tiết kiệm điện năng tối đa
- Không bị trượt khi kéo tải
- Dễ dàng lắp đặt, vệ sinh
- Dễ dàng thay thế, cắt nối chiều dài băng tải
- Dễ dàng trong quá trình vệ sinh
- Tỷ lệ không gian trống chiếm đến 70 – 80%, rất dễ dàng trong quá trình chiên, sấy, lọc rửa thực phẩm
3.5. IQF siêu tốc:
Có thiết kế giống như IQF thông thường nhưng có khả năng cấp đông siêu tốc và hiệu quả hơn và có thể điều chỉnh tốc độ phù hợp với nhu cầu sử dụng.
Với các cấp đông này, sản phẩm được di chuyển trên băng tải dạng tấm phẳng bằng vật liệu không rỉ. Hàng ngàn tia và màn khí lạnh với tốc độ cực cao thổi trực tiếp và liên tục lên mặt trên của sản phẩm và mặt dưới của băng tải làm lạnh nhanh sản phẩm bằng hai phương pháp là trao đổi nhiệt đối lưu và tiếp xúc.
Thích hợp để cấp đông nhiều loại sản phẩm khác nhau: cá fillet, tôm, tôm tẩm bột, hamburger,…
Ưu điểm của phương pháp cấp đông này
- Quá trình cấp đông diễn ra nhanh và hiệu quả hơn IQF belt tấm phẳng truyền thống.
- Sản phẩm dễ tách sau khi cấp đông.
- Băng tải thép không rỉ dạng tấm phẳng giữ nguyên bề ngoài thực phẩm khi cấp đông.
- Đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm theo HACCP/FDA.
- Tiết kiệm nước nhờ hệ thống vệ sinh và rửa belt có tái tuần hoàn nước.
- Vỏ thiết bị làm từ tấm cách nhiệt PU chất lượng cao, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
- Tốc độ băng chuyền có thể điều chỉnh.
- Điều khiển qua bàn phím và màn hình tinh thể lỏng LCD.
- Hao hụt trọng lượng của sản phẩm thấp.
3.6. Hệ thống cấp đông nhúng lỏng Nito N2
Phương pháp cấp đông chủ yếu được sử dụng để làm đông các sản phẩm đặc biệt hoặc sản phẩm có giá trị kinh tế cao.
Phương pháp:
Khí hóa lỏng được phun lên sản phẩm trên băng chuyền theo chiều ngược chiều chuyển động của băng tải.
Cần thực hiện làm lạnh sơ bộ trước khi đưa sản phẩm vào cấp đông và đợi sản phẩm giữ được nhiệt độ ổn định trước khi lấy ra. Các thao tác này sẽ hạn chế tình trạng nhiệt độ sản phẩm bị biến đổi quá đột ngột gây tình trạng mất cân bằng, ảnh hưởng tời nhiệt độ sản phẩm.