Nông nghiệp nước ta đã và đang phát triển với tốc độ cao, nhiều mặt hàng xuất khẩu chiếm vị thế trên thị trường thế giới. Tuy nhiên, các nguồn lực còn chưa được khai thác và sử dụng hiệu quả, tổn thất sau thu hoạch vẫn đang còn khá lớn cả về số lượng và chất lượng. Nguyên nhân một phần do việc sản xuất nông nghiệp hiện nay của nước ta vẫn là sản xuất nhỏ, lẻ, khó khăn cho tổ chức ứng dụng công nghệ, cơ giới vào sau thu hoạch. Do ứng dụng công nghệ sau thu hoạch yếu nên dẫn đến tình trạng khi dư thừa nông sản người sản xuất nông nghiệp không thể chuyển sang chế biến, bảo quản.
Trước đây, người dân thường bảo quản nông sản sau khi thu hoạch bằng các làm khô nông sản nhờ bức xa mặt trời, bằng cách phơi trên sân, trên cót…nhưng giải pháp này lại phụ thuộc vào thời tiết, lúc nắng, lúc mưa nên nông sản bị hư hỏng nhiều, gây tổn thấy cho người nông dân. Chính vì vậy, đã có nhiều nghiên cứu về công nghệ sấy và bảo quản nông sản sau thu hoạch được triển khai , ứng dụng mang lại hiệu quả thiết thực.
Sấy là một trong những công đoạn quan trọng trong quá trình bảo quản và chế biến nông sản. Có nhiều giải pháp làm khô nông sản như: sấy lạnh, sấy thăng hoa, sấy bằng tia hồng ngoại, sấy bằng dòng điện cao tầng… Mỗi công nghệ sấy có những ưu và nhược điểm khác nhau, nhưng đều sấy được các dạng nông sản, dược liệu thô hay chế biến sâu.
Trong đó, sấy để bảo quản nông sản ngay sau thu hoạch nhằm giữ chất lượng sản phẩm, tránh hư hao, tạo ra nguyên liệu tốt làm giống cho vụ sau, tạo ra nguyên liệu tốt trước khi đưa vào sơ chế, chế biến thì chỉ cần trang bị hệ thống máy sấy đảo chiều gió. Đây được xác định là hệ thống máy sấy đảo chiều bởi công nghệ làm khô do luồng không khí nóng trong buồng sấy vận hành đảo chiều làm sản phẩm khô đều mà không cần trở.
Thông thường máy sấy có các thành phần chính là:
Bộ gia nhiệt: có thể sử dụng than, củi, trấu tạo nhiệu hoặc sử dụng bộ gia nhiệt bằng điện.
Quạt: thường sử dụng quạt hướng trục, quạt li tâm cung cấp lưu lượng và áp cần thiết cho máy sấy vĩ ngang.
Bộ phận phối gió và buồng sấy: buồng sấy có sang buồng sấy- vỉ ngang, chứa vật liệu sấy, thường làm bằng tôn hoặc inox được đục lỗ 2-4mm tùy thuộc vào kích thước nông sản phân bố đều trên mặt vỉ.
Cấu trúc trên cùng của máy là nắp lò.
Tủ sấy nông sản
Hoạt động của máy sấy nông sản
Sau khi nhen lửa lò để tạo nhiệt thì khí nóng thu được sẽ pha trộn với khí tươi để đạt nhiệt độ cài đặt. Quạt hướng trục đưa gió nóng mức chuẩn vào buồng sấy theo sơ đồ cấu trúc với lưu lượng và tốc độ đã hiệu chỉnh của quạt.
Giai đoạn thứ nhất khí nóng được bộ phận phối cấp luồn qua lớp nông sản theo chiều từ đáy buồng sấy đi lên. Nông sản sẽ được làm khô theo chiều dưới lên, khí nóng mang hơi ẩm bốc lên cao và thoát ra ngoài.
Giai đoạn thứ hai gió nóng được bộ phận phân phối cấp theo hướng từ phía trên buồng sấy xuống, gió xuyền qua lớp nông sản cần sấy.
Kết quả sau khi đảo chiều cung cấp trong buồng sấy một khoảng thời gian nhất định, nông sản được sấy đến nhiệt độ cần thiết với độ đồng đều cao ở mọi vị trí trong lò, độ ẩm còn lại khoảng 12-13% với ngũ cốc.